Detajet e Pasurisë Nuk i Lejon Ligji

Po të shikohen deklaratat e pasurisë të zyrtarëve publikë për vitin 2012 që u publikuan disa ditë më parë nga Agjencia Kundër Korrupsionit (AKK), zakonisht nuk mund të dihet se ku janë shtëpitë, apartamentet, tokat dhe eventualisht aksionet e tyre nëpër kompani të ndryshme.

Për shembull, Kryeministri Hashim Thaçi ka deklaruar tokë prej 15.75 ari për ndërtimin e shtëpisë në vlerë 157,000 eurosh por nuk precizohet ku saktësisht, sikurse edhe një tokë tjetër prej 7 hektarësh në vlerë 180,000 mijë eurosh.

Kryetari i Prishtinës ka deklaruar një shtëpi prej 180 metrash katrorë në vlerë 138,000 euro, një shtëpi pushimi me 120 metra katrorë në vlerë 30,000 euro, 2.43 hektarë tokë në vlerë 365,000 mijë euro etj. Por as ato nuk specifikohen ku.

Zëvendëskryeministri Behgjet Pacolli ka deklaruar rreth 95 milionë euro aksione në kompani të ndryshme jashtë vendit, por as në këtë rast nuk është shkruar se ku i ka ato.

Kjo ndryshonte me deklaratat e vitit 2010 që zyrtarët i dërgonin në AKK. Atëherë, ata specifikonin adresën e saktë të pronave të tyre ose obligoheshin ta bënin atë.

Kreu i agjencisë, Hasan Preteni, thotë për Gazetën Jeta në Kosovë se ajo ka marrë formularët e zyrtarëve deri më 31 mars ku jepen shënimet e sakta, mirëpo se agjencia publikon vetëm regjistrat.

“Në regjistër nuk dalin të gjitha ato shënime të cilat ligji i ka përcaktuar si të dhëna personale pasi ai ndalon publikimin e tyre”, ka thënë Preteni. 

“Në regjistër nuk dalin të gjitha ato shënime të cilat ligji i ka përcaktuar si të dhëna personale pasi ai ndalon publikimin e tyre” Hasan Preteni

“Agjencia i ka të gjitha këto shënime dhe ne i dimë adresat e secilës pronë. Ne i përdorim ato për hetime dhe në to kanë qasje të gjitha organet e ndjekjes: policia, doganat, policia financiare, prokuroria, ATK-ja”, ka shtuar ai.

Këto të dhëna do të mund të lehtësonin monitorimin e aktiviteteve të zyrtarëve publikë. Ligji për mbrojtjen e të dhënave personale është miratuar nga Parlamenti në prill të vitit 2010, por ndërkohë shumë organizata kanë bërë interpretime të dallueshme të tij.

Preteni thotë se zyrtarët në vitet e kaluara kishin hezituar të deklaronin pasurinë e tyre me arsyetimin se po rrezikoheshin. “Por praktika ka vërtetuar të kundërtën, ngase askush nuk është rrezikuar prej tyre”, ka thënë ai.

3657 zyrtarë kishin pasur obligim të deklaronin pasurinë, ndërsa 3353 e kishin bërë këtë, gjashtë ishin konsideruar mungesa të arsyeshme shkaku i qëndrimeve jashtë, ndërsa 36 kishin bërë deklarime me vonesë dhe 261 nuk kishin deklaruar fare. Preteni ka thënë se 297 zyrtarë – të vonuarit dhe mosdeklaruesit – do të dërgohen në gjykatë. Sipas tij, 50 për qind e tyre vetëm se janë proceduar. Gjobat për mos deklarime mund të arrijnë deri në rreth pesë mijë euro, sipas legjislacionit në fuqi. 

“Në përqindje i bie që rreth 92 për qind e zyrtarëve e kanë deklaruar pasurinë dhe kjo është e mirë”, tha Preteni. “Nuk ka mbetur asnjë bord ose agjenci me anëtarët e tyre që nuk kanë deklaruar pasurinë. Ky vetëdijesim ka përfshirë edhe pushtetin lokal”.

Kreu i kundërkorrupsionit thotë se me rëndësi është të deklarohet pasuria, por jo aq edhe çmimi i saj të cilin e përshkruan si problematik. “Çmimi është shumë problematik sepse është çështje e tregut. Kemi edhe raste të tilla kur personi thotë se e ka këtë pasuri e cila në treg nuk kushton më shumë se 10,000 euro, ‘por unë nuk e jap as për 100 mijë euro sepse jam i lidhur për të’”.

Ndonëse thotë se zyrtarët kosovarë “nuk janë për gjynah”, Preteni dyshon se ata paraqesin
gjendjen reale të pasurisë. “Mendoj se ka zyrtarë që nuk e kanë deklaruar pasurinë në tërësi. Por presioni duhet të jetë i përbashkët. Në atë moment që ne gjejmë diçka që nuk e kanë deklaruar por e posedojnë, do t’ia procedojmë prokurorisë”.

“Mendoj se ka zyrtarë që nuk e kanë deklaruar pasurinë në tërësi” Hasan Preteni

Deri më tash, sipas tij, AKK ka publikuar 1400 formularë për vitin 2012 në faqen e vetë në internet, shpreson që deri në fillim të qershorit t’i shtojë edhe 1000 ndërsa në mesin e atij muaji ta kompletojë listën. 

“Atëherë vjen faza e krahasimit të të dhënave që nga viti 2007 ku analizojmë dhe krahasojmë deklarimin e pasurisë. Ne do të reagojmë në të gjitha ato raste ku ka mospërputhje logjike në mes të pasurisë së deklaruar dhe asaj të krijuar gjatë viteve”, ka thënë Preteni. “Në këtë fazë ne presim edhe reagimin e qytetarëve. Kosova është e vogël dhe 90 për qind e kapitalit është koncentruar në Prishtinë dhe rreth saj”.

Preteni tha se ndërkohë shpreson se me miratimin e ligjit të ri penal mosdeklarimi i pasurisë do të sanksionohet penalisht gjë që, sipas tij, do të ndihmojë shumë rregullimin e kësaj çështje. Pas asaj, tha ai, duhet të rregullohet edhe prejardhja e pasurisë si dhe pritet edhe ligji për konfiskimin e pasurisë së paligjshme.